แนวคิดนโยบายกำจัดขยะของกรุงเทพมหานคร ที่มีประสิทธิภาพ และนำไปปฏิบัติได้จริง

ทำไมหน้าร้านเรา ทางเท้าเรา รอบตัวเรา จึงเต็มไปด้วยขยะ ? เป็นคำถามพื้นฐานสำคัญที่คนอาศัยในกรุงเทพมหานครได้ประสบพบเจอเป็นประจำและต้องการวิธีการแก้ไขปัญหาที่จริงจังและทำได้จริง

ทว่าการแก้ไขปัญหาขยะในกรุงเทพมหานครที่สามารถเกิดขึ้นจริงได้กลับไม่ใช่เรื่องง่ายและเอาจริง ๆ แล้วเป็นเรื่องที่ยากด้วยซ้ำในการจัดการปัญหาขยะในพื้นที่ความหนาแน่นสูงและไม่ส่งผลกระทบด้านลบต่อผู้อยู่อาศัยในพื้นที่กรุงเทพมหานครที่มีจำนวนมาก

และทำไมจึงแก้ไขปัญหาได้ยาก ? เพราะการแก้ไขปัญหาขยะล้นเมือง จำเป็นต้องใช้วิธีแก้ไขหลายวิธีด้วยกันและต้องดำเนินการอย่างต่อเนื่อง

โดยวิธีการแรกที่ควรทำมากที่สุดคือ การเพิ่มศักยภาพการกำจัดขยะในกรุงเทพมหานครให้ได้มากขึ้นและวิธีการที่อาจดีที่สุดคือการนำขยะส่วนหนึ่งเหล่านี้ไปผลิตไฟฟ้าภายใต้การกำกับดูแลทางสิ่งแวดล้อมอย่างเข้มงวดซึ่งนอกจากจะแก้ไขปัญหาขยะได้แล้วก็ยังเป็นการเพิ่มศักยภาพการผลิตไฟฟ้าของ กทม. ไปในตัว

วิธีต่อไป คือ การคัดแยกขยะ ซึ่งในขยะก็จะมีอยู่ 2 ประเภท คือ ขยะที่สามารถนำกลับมาใช้งานใหม่ได้ และขยะที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้งานใหม่ได้เลย ซึ่งหากมีกระบวนการคัดแยกขยะ ขยะในส่วนแรกก็จะกลายเป็นวัตถุดิบในผลิตวัสดุอะไรต่าง ๆ มากมาย ภายใต้กระบวนการแปรรูปและแปรสภาพ และจำนวนขยะจริงก็จะมีน้อยลงมาก ฟังดูเหมือนวิธีการนี้ง่ายกว่าวิธีแรก เพราะคิดว่าไม่ต้องลงทุนอะไรมากนัก

แต่จริง ๆ แล้ววิธีการนี้ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการแยกขยะจากต้นทางก็คือ ผู้อยู่อาศัยภายในเมือง ไม่ว่าจะเป็นภาคครัวเรือน ภาคพาณิชยกรรม ภาคอุตสาหกรรม เพราะหากมีการแยกขยะจากต้นทางเรียบร้อยแล้ว ต้นทุนการกำจัดขยะและการนำวัสดุกลับมาใช้ใหม่ก็จะลดลงไปมาก แต่ถ้าไม่มีการคัดแยกมาตั้งแต่แรก ต้นทุนการคัดแยกก็จะสูงขึ้นเป็นอย่างมากเช่นกัน

และวิธีสุดท้ายซึ่งมีความสำคัญมากที่สุด คือ จิตสำนึกส่วนบุคคล ในการไม่ทำให้พื้นที่รอบข้างสกปรกด้วยการไม่การทิ้งขยะตามที่ต่าง ๆ ที่ไม่ได้เป็นพื้นที่สำหรับการทิ้งขยะ รวมทั้งการเก็บขยะให้เป็นที่เป็นทางและมีการแยกขยะ เพื่อที่จะทำให้ต้นทุนการกำจัดขยะถูกลง รวมทั้งต้นทุนที่น้อยลงในการบำรุงรักษาสถานที่และสิ่งปลูกสร้างในเมืองให้มีความสะอาด ซึ่งก็จะทำให้รัฐมีค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ลดลงในระยะยาว

สุดท้ายนี้ การที่ปัญหาขยะในกรุงเทพมหานครจะถูกแก้ไขปัญหาจนเรียบร้อยดีได้นั้นไม่ได้เกิดจากเพียงการแก้ไขปัญหาในวิธีการใดวิธีการหนึ่ง แต่ต้องนำทุกวิธีการ ทุกกลุ่มคน และทุกความคิดในการช่วยกันทำให้ปัญหาขยะนั้นทุเลาลง เพราะการแก้ปัญหาขยะที่ถือว่าเป็นปัญหาใหญ่ ปัญหาหนึ่งของกรุงเทพมหานคร หากปราศจากความร่วมมือของทุกคน การแก้ไขปัญหาดังกล่าวก็คงกลายเป็นเพียงความฝันที่ไม่อาจเกิดขึ้นจริง

แต่หากได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่าย ประชาชนทุกคนช่วยกัน ไม่เอาแต่พึ่งภาครัฐเพียงอย่างเดียว สักวันหนึ่งปัญหาเหล่านี้ที่สะสมกันมายาวนานก็จะทุเลาลงได้

โดย ชย