‘คีย์บอร์ดระเบิด’ บอกอะไร? ดร.วรัชญ์ ชี้สื่อขาดการตรวจสอบข้อมูล แม้ถูกเตือนไปก็เงียบหาย เลยขาดจิตสำนึก

จากกรณีข่าวเด็กนักเรียนชั้น ม.3 เสียชีวิตในห้องคอมพิวเตอร์ของโรงเรียนแห่งหนึ่ง ในจังหวัดนนทบุรี โดยตอนแรกมีการรายงานว่า เด็กเสียชีวิตเนื่องจากคีย์บอร์ดระเบิด  แต่ภายหลังปรากฏว่าสาเหตุที่แท้จริงนั้น มาจากการที่เพื่อนนักเรียนในห้อง ทำปืนลั่นใส่จนเสียชีวิต

ดร.วรัชญ์ ครุจิต ได้แสดงความเห็นต่อการรายงานข่าวของสื่อในเรื่องนี้ไว้อย่างน่าสนใจ ดังนี้

—————

กรณี #คีย์บอร์ดระเบิด บอกอะไรเราได้บ้าง

1. สื่อไทยจำนวนมาก โดยเฉพาะสื่อออนไลน์ ไม่มีระบบตรวจสอบข้อเท็จจริง (fact-checking) เลย แม้จะเป็นสำนักข่าวใหญ่ ที่บอกทุกวันว่าตัวเองเป็นมืออาชีพ หรือเป็นที่ไว้วางใจได้ก็ตาม

2. ที่สำคัญ สื่อต่างๆในข้อ 1 ทำผิดมาแล้วหลายครั้ง ถูก กสทช. เตือนมาก็บ่อย ผมติติงร้องเรียนก็นับครั้งไม่ไหว อย่างมากก็แค่บอกว่า จะปรับปรุงและระมัดระวังให้มากขึ้น แต่แสดงให้เห็นว่ากลไกการตรวจสอบข้อเท็จจริงง่ายๆ แค่นี้ ยังไม่มีเลย นี่เหตุเกิดที่บางบัวทองนะครับ ไม่ได้อยู่เกาหลีเหนือ

3. สมัยก่อน ก่อนจะออกข่าวได้ ต้องผ่านหลายชั้น จากนักข่าวภาคสนาม re-writer บก. แต่สมัยนี้ได้ข่าวจากใครพูดอะไรด้านเดียวก็เอามาลงได้เลย ทักษะการ cross check ไปอยู่ที่ไหนหมด

4. บางสื่อถึงขั้นระบุชื่อแบรนด์คอมพิวเตอร์และคีย์บอร์ด คิดบ้างไหมว่าการพาดพิงแบบนี้ทำให้บริษัทเขาเสียหาย มีหลักฐานที่น่าเชื่อถือแล้วหรือยัง มีการพิสูจน์หลักฐานแล้วหรือไม่ คิดเผื่อใจหรือไม่ว่าถ้าไม่จริงแล้วตัวเองจะเดือดร้อนอย่างไร ถ้าบริษัทเขาฟ้องเรียกค่าเสียหาย ใครจะรับผิดชอบ ทางสื่อต้นสังกัดได้มีการอบรมแจ้งเตือนนักข่าวหรือไม่ หรือได้จากไลน์มาก็เขียนได้เลย และมีใครช่วยตรวจสอบ ช่วยกรองเนื้อหาในแง่การละเมิดหรือไม่

5. คอมเมนต์ใต้ข่าวเกือบ 100% จะบอกว่า เป็นไปไม่ได้ พาดหัวมั่ว กลายเป็นประชาชนคนใช้สื่อ ต้องมาสอนสื่อว่าควรจะทำข่าวอย่างไร ไม่รู้สื่อทั้งหลายที่ลงข่าวผิดมาเห็นแล้วจะอายหรือไม่ หรือว่าจะดีใจกับยอดไลก์ ยอดแชร์ ยอด engagement

6. ณ ตอนที่เขียนอยู่นี้ ยังไม่เห็นสื่อไหนออกมาขอโทษที่ลงข่าวผิด ทำให้ประชาชนตื่นตระหนก แบรนด์ที่ถูกพาดพิงเสียหาย บางสื่อยังคงไม่ลบโพสต์เดิม เก็บยอดไว้ ปล่อยให้คนด่าไป

7. รอดูสภาวิชาชีพ จะมีการออกมาตักเตือนอีกหรือไม่

8. ดร. ก็มั่วได้ พยานในเหตุการณ์ก็ผิดได้ สำนักข่าวระดับประเทศก็ผิดได้ สิ่งที่อยู่ในสื่อ ไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องจริง ดีที่สุดคือ ใช้วิจารณญาณ และสติในการรับสื่อ คิดด้วยเหตุผล ไม่แชร์ก่อนจะชัวร์ อะไรที่มันดูไม่น่าเชื่อ มันมักจะไม่จริงครับ