ส่องเทรนด์ 5 ธุรกิจอวกาศ กับโอกาสของคนไทย
อุตสาหกรรมอวกาศ นับว่าเป็นอีกหนึ่ง Mega Trend ของโลกที่กำลังเป็นที่จับตา ซึ่งประเทศไทยของเราเองก็ให้ความสนใจในอุตสาหกรรมอวกาศนี้ไม่น้อยหน้าไปกว่าประเทศอื่น โดยการพัฒนาอุตสาหกรรมอวกาศ ได้ถูกจัดให้เป็น 1 ใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมายของประเทศกลุ่ม New S-Curve ตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ด้วยเช่นกัน
โดยนับตั้งแต่ที่ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ได้ถูกประกาศใช้งานในปี 2561 เวลาเพียง 4 ปี ในปี พ.ศ. 2565 พบว่าประเทศไทยมีธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอวกาศและอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องกว่า 35,600 กิจการ คิดเป็นมูลค่าทางเศรษฐกิจกว่า 56,000 ล้านบาทต่อปี และมีโอกาสในการเติบโตสูงขึ้นในอนาคต
สำหรับ 5 ธุรกิจที่ช่วยขับเคลื่อนอุตสาหกรรมอวกาศยุคใหม่ประกอบไปด้วย
1 ธุรกิจดาวเทียมขนาดเล็ก
นับตั้งแต่ที่โลกได้มีการปล่อยดาวเทียมดวงแรกเมื่อกว่า 60 ปีที่แล้ว เทคโนโลยีดาวเทียมได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้มีขนาดเล็กลง แต่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น และมีราคาถูกลงอย่างต่อเนื่อง
ธุรกิจดาวเทียมขนาดเล็กที่มีความเกี่ยวข้องกับการผลิต และการพัฒนาดาวเทียมขนาดเล็ก ทั้งด้านการพัฒนาประสิทธิภาพและเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง เช่นการสื่อสารแบบไร้สาย รูปแบบการใช้งานดาวเทียมขนาดเล็ก ตลอดจนการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตให้มีต้นทุนที่ถูกลง ตลอดจนเทคโนโลยีการปล่อยจรวด และการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน คือธุรกิจและอุตสาหกรรมใหม่ที่ได้รับความสนใจ
2 ธุรกิจระบบการจัดการบนอวกาศ
แนวโน้มของโลกในอนาคต จะมีการปล่อยดาวเทียมออกสู่ชั้นบรรยากาศมากขึ้นเรื่อย ๆ และดาวเทียมที่เสื่อมสภาพแล้ว หรือชำรุดบนชั้นบรรยากาศจะสร้างปัญหาขยะอวกาศในที่สุด จึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีระบบการบริหารจัดการปัญหาขยะอวกาศ เช่น
– ระบบการจัดการขยะอวกาศ (Debris Management) ที่มีการติดตามและควบคุมวัตถุอวกาศที่ถูกทิ้งหรือหมดสภาพ ให้ได้รับการจัดการที่ถูกต้องและปลอดภัย
– ระบบการจัดการจราจรอวกาศ (Space Traffic) ที่ช่วยในการกำหนดเส้นทางและการเคลื่อนไหวของวัตถุอวกาศ เพื่อลดความเสี่ยงในการชนกันระหว่างวัตถุในอวกาศ
3 ธุรกิจคิดค้นนวัตกรรมอุปกรณ์สื่อสารขั้นสูง
เทคโนโลยีดาวเทียม กับเทคโนโลยีการสื่อสารเป็นของคู่กันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เนื่องจากดาวเทียมจะถูกควบคุมจากสถานีควบคุมบนผิวโลก อีกทั้งในการทำงานของดาวเทียมจะมีการรับส่งข้อมูลระหว่างดาวเทียมกับผิวโลกอีกด้วย ในอดีตการรับส่งสัญญาณระหว่างกันมักมีปัญหาสัญญาณรบกวน ด้อยประสิทธิภาพ แต่การพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารจะช่วยแก้ปัญหาในส่วนนี้ให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น
นอกจากนี้ ดาวเทียมในปัจจุบันไม่ได้มีความจำเป็นที่จะต้องโคจรไปในทิศทางเดียวกับโลกเสมอไปแล้ว แต่มีความอิสระในการเคลื่อนที่บนชั้นบรรยากาศโลกสูงมากขึ้น การพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารให้ดียิ่งขึ้น จะช่วยให้การพัฒนาอุตสาหกรรมดาวเทียมสูงยิ่งขึ้นตามไปด้วย
4 ธุรกิจการท่องเที่ยวในอวกาศ
ในปัจจุบัน เทคโนโลยีกระสวยอวกาศ และอวกาศยานมิได้อยู่กับเพียงภาครัฐของประเทศเพียงอย่างเดียวอีกต่อไปแล้ว เอกชนเริ่มเข้ามามีบทบาทในเทคโนโลยีนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ อาทิเช่น SpaceX ของ อีลอน มัคส์, Blue Origin ของ เจฟฟรีย์ เบโซส (ผู้ก่อตั้ง Amazon) และ Virgin Galactic ของ ริชาร์ด แบรนสัน โดยการพัฒนาดังกล่าว เป็นได้สร้างธุรกิจการท่องเที่ยวอวกาศเพื่อตอบสนองผู้ที่ต้องการประสบการณ์แปลกใหม่จากการท่องเที่ยว เดินทางสู่ห้วงอวกาศอีกด้วย
ถึงแม้ว่าในวันนี้ สนนราคาของการท่องเที่ยวอวกาศจะสามารถตอบสนองได้เพียงกลุ่มมหาเศรษฐีกระเป๋าหนัก เนื่องจากเทคโนโลยีข้อจำกัดของเทคโนโลยีการผลิตอวกาศยานเอง แต่จากแนวโน้มของการพัฒนาเทคโนโลยีใหม่นั้น ในอนาคตต้นทุนการผลิตจะถูกลง จนทำให้การเดินทางสู่อวกาศนั้นมีราคาที่อยู่ในระดับที่ใคร ๆ ก็บินได้อย่างแน่นอน
5 เทคโนโลยีอวกาศเพื่อจัดการปัญหาโลกร้อน
ความสามารถของดาวเทียม ไม่ได้มีเพียงแค่การรับส่งสัญญาณ แต่ยังสามารถติดตั้งกล้องหรืออุปกรณ์ตรวจจับคุณภาพสูงเพื่อการติดตามสถานการณ์ต่าง ๆ ในชั้นบรรยากาศ หรือบนผิวโลกได้ ไม่ว่าจะเป็นการติดตามสถานการณ์ไฟป่า แผ่นดินทรุดตัว ระดับน้ำทะเล น้ำท่วม น้ำแล้ง ความสามารถของดาวเทียมในปัจจุบันสามารถทำได้หมด
ปัจจุบันนี้ ปัญหาการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมโลก หรือปัญหาโลกร้อน (Climate Change) กำลังเป็นที่สนใจของโลกในเวลานี้ การประยุกต์ใช้งานดาวเทียมเพื่อการติดตามผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมของโลก จึงเป็นอีกหนึ่งทางออกที่ได้รับความสนใจ ธุรกิจการผลิตและพัฒนาอุปกรณ์สำหรับดาวเทียมเพื่อการนี้จึงเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่กำลังเป็นที่สนใจ