ผลไม้ของกษัตริย์ ‘สัปปะรด’ ผลไม้ที่ครั้งหนึ่งเคยเป็นผลไม้สุดหรูหรา และเป็นสัญลักษณ์ความมั่งคั่งของอังกฤษ

ทุกวันนี้ สับปะรดในบ้านเรานั้น ถือได้ว่าเป็นผลไม้ทั่วไปที่สามารถหาทานได้ทั่วไป ตามแผงขายผลไม้ข้างทาง ไปจนถึงห้างสรรพสินค้าชั้นนำ รสหวานเปรี้ยว เนื้อชุ่มฉ่ำน้ำ ปอกทานสด ๆ ก็อร่อย ยิ่งนำไปแช่เย็นก็ยิ่งอร่อย อีกทั้งยังนิยมนำไปใช้ประกอบเป็นของหวานแสนอร่อยได้หลากหลาย

อีกทั้งสับปะรดนั้นก็เป็นสินค้าเกษตรที่มีความโดดเด่นอย่างหนึ่งของประเทศได้ โดยในปี 2566 ประเทศไทยมีมูลค่าการส่งออกสับปะรดกระป๋องมากถึง 2 หมื่นล้านบาท ครองสัดส่วนตลาดโลกเป็นอันดับ 1 มากถึง 32%

แต่เมื่อย้อนกลับไปในอดีต ช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17 สับปะรดเคยเป็นผลไม้ที่หายากมาก และถูกมองว่าเป็นผลไม้ที่สุดแสนจะหรูหรา เลอค่าจนได้รับการขนานนามว่า “ผลไม้ของกษัตริย์” เลยทีเดียว

สับปะรด เป็นผลไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในทวีปอเมริกาใต้ และถูกนำเข้ามาสู่ยุโรปจากการค้นพบทวีปอเมริกาของคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ซึ่งทำให้มหาอำนาจต่าง  ๆ ในยุโรปต่างพากันส่งกองเรือไปยังทวีปอเมริกา และขนส่งนำวัตถุดิบจากทวีปอเมริกา เพื่อตอบสนองต่อความต้องการของตลาด

อย่างไรก็ดี เทคโนโลยีการเก็บอาหารสดในยุคสมัยนั้น ยังไม่เจริญก้าวหน้ามากเพียงพอที่จะเก็บรักษาผลไม้สดในระหว่างการขนส่งข้ามทวีป ไม่ว่าจะด้วยปัจจัยด้านระยะเวลาในการขนส่ง และวิธีการเก็บรักษาความสดของผลไม้เอง ซึ่งนั่นทำให้จำนวนสับปะรดที่ถูกขนมาจากทวีปอเมริกาสู่ยุโรปนั้น มีจำนวนที่น้อยมาก

นอกจากนี้ ผลและใบของสับปะรดแต่ละลูกนั้น มีลักษณะที่คล้ายกับคนสวมมงกุฎ จึงทำให้สับปะรดถูกนำไปเชื่อมโยงกับความมั่งคั่ง และอำนาจ จนถูกเรียกว่า “ผลไม้แห่งกษัตริย์” นั่นเอง

ในปี ค.ศ. 1661 พ่อค้าชาวบาร์เบโดส (เกาะในแถบทะเลแคริเบียน อเมริกาใต้) ทูลเกล้าถวายฎีกาแด่สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 2 แห่งอังกฤษ ซึ่งในแต่ละวันพระเจ้าชาลส์จะทรงได้รับฎีกามากกว่าหมื่นฉบับ แต่ความพิเศษของฎีกาฉบับนี้นั้นคือ เขาได้ทูลเกล้าถวายสัปปะรสด้วย และสับปะรดก็ทำให้ฎีกาของพวกเขานั้น ได้รับการพิจารณาอย่างรวดเร็ว

และในปี ค.ศ. 1675 พระเจ้าชาลส์ที่ 2 ทรงโปรดให้มีการวาดพระบรมสาทิสลักษณ์ของพระองค์ โดยในภาพพระองค์ทรงประทับยืนในสวน โดยมีนายจอห์น โรส คนสวนหลวงกำลังคุกเข่าถวายสัปปะรส เพื่อสื่อความหมายถึงแสนยานุภาพทางเศรษฐกิจของกองเรืออังกฤษในยุคนั้นนั่นเอง

นอกจากนี้ สับปะรดยังถูกใช้เป็นเครื่องมือทางการทูตของอังกฤษอีกด้วย โดยใน ค.ศ. 1668 อังกฤษและฝรั่งเศสกำลังต่อสู้เพื่อแย่งชิงอาณานิคมเวสต์อินดีส (หมู่เกาะในทะเลแคริเบียน) พระเจ้าชาลส์ที่ 2 ทรงพระราชทานเลี้ยงแด่ราชทูต ชาร์ลส์ โคลแบร์ จากฝรั่งเศส 

ซึ่งในการเลี้ยงในครั้งนั้น พระเจ้าชาลส์ทรงหั่นสับปะรดให้แก่ชาร์ลส์ โคลแบร์ และคณะทูตด้วยพระองค์เอง โดยมีพระราชประสงค์ที่จะสำแดงพระราชอำนาจทางเศรษฐกิจอังกฤษ เพื่อข่มฝรั่งเศสผ่านสับปะรด 

และถึงแม้ว่าในบันทึกของจอห์น เอเวลิน ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ที่ได้รับพระราชทานสับปะรสด้วยนั้นจะระบุว่ามันมีรสชาติที่น่าผิดหวัง เปรี้ยวมากเหมือนลูกควินซ์ (ผลไม้รสเปรี้ยวชนิดหนึ่ง) กับแตง [3]

แต่ด้วยความหายาก และมีจำนวนน้อยของมัน ทำให้สนนราคาของสัปปะรส 1 ลูกในยุคสมัยนั้น มีการประเมินมูลค่าเป็นเงินในปัจจุบันเท่ากับลูกละ 8,000 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 2.8 แสนบาทเลยทีเดียว [4]