อารีดัง (2523) ภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกที่เกิดขึ้นจากความร่วมมือกัน ระหว่างไทยและเกาหลีใต้

จบลงไปแล้วสำหรับการแข่งขันฟุตบอลระหว่างทีมชาติไทยและเกาหลีใต้ ซึ่งถึงแม้ว่าทีมชาติไทยเราจะแพ้ และก่อให้เกิดข้อถกเถียงกันบ้างในเรื่องของชาตินิยม แต่ในเกาหลีกลับแสดงความชื่นชม “ชาตินิยมแบบไทย ๆ” จากการที่คนไทยต่างพร้อมใจกันยืนตรงเคารพเพลงชาติของทั้ง 2 ประเทศก่อนการแข่งขัน ซึ่งเป็นสิ่งสะท้อนถึงการให้เกียรติชนชาติอื่นของคนไทย [1]

นอกจากนี้ ชาวเกาหลีใต้ส่วนหนึ่ง ยังได้กล่าวขอบคุณคนไทยที่ส่งกำลังทหารมาช่วยรบในสงครามเกาหลี เมื่อ 70 ปีที่แล้ว [1] ซึ่งนี่เป็นเรื่องทั่ว ๆ ไป ที่หลายคนได้รับรู้ ซึ่งต่างก็มุ่งเน้นที่ไปเหตุการณ์สู้รบในสงครามครั้งนั้นของทหารไทย แต่หลายคนอาจจะไม่ทราบว่าสงครามเกาหลีนั้นได้ส่งผลกระทบทางวัฒนธรรมต่อประเทศไทยด้วยเช่นกัน

เพลง “รักคุณเข้าแล้ว” ซึ่งถ้าได้ว่าเป็นหนึ่งบทเพลงอมตะของไทย ถูกแต่งขึ้นในปี 2497 ซึ่งเนื้อร้องแต่งโดยสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์, ทำนองโดยสมาน กาญจนะผลิน และขับร้องโดยสุเทพ วงศ์กำแหง ซึ่งทั้ง 3 ท่านต่างก็ได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติในภายหลัง

ภายหลังการเผยแพร่ครั้งแรกในปี 2550 เพลงดังกล่าวก็ดังเป็นพลุแตก ได้รับการขับร้องโดยศิลปินที่มีชื่อเสียงแห่งยุคหลายคนในหลายภาษา เช่นฟรานซิส ยิป นักร้องชาวฮ่องกง ผู้ขับร้องเพลงเจ้าพ่อเซี่ยงไฮ้ ได้ร้องเพลงนี้ในอัลบั้ม Discovery ของเธอเอง [2] และแม้แต่ตัวคุณสุเทพ ยังดัดแปลงเนื้อร้องเป็นภาษาญี่ปุ่น สร้างกระแสความนิยมในหมู่คนญี่ปุ่นด้วย [2]

และในเวลาต่อมา มีศิลปินชาวไทยนำเพลงนี้มาขับร้องใหม่ อาทิ Pinkpanter, เบิร์ด ธงไชย, แซม ยุรนันท์ โดยเวอร์ชั่นล่าสุดคือโดย บอยด์ โกสิยพงศ์ [2]

อย่างไรก็ดี เป็นที่น่าสังเกตว่าเพลง ๆ นี้เริ่มแต่งในปี 2547 ซึ่งเป็นเวลา 1 ปี ภายหลังสงครามเกาหลีจบ และทำนองเพลงดังกล่าวนั้น มีความคล้ายกับเพลง “อารีรัง” เพลงพื้นบ้านของเกาหลี ซึ่งได้รับการบรรจุให้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโกในปี 2555 [3] 

ซึ่งก็อาจมีความเป็นไปได้ที่ผู้แต่งจะได้รับแรงบันดาลใจมาจากสงครามเกาหลี ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง เช่นอาจจะบังเอิญไปได้ยินอดีตทหารผ่านศึกไทยฮัมเพลงดังกล่าว โดยไม่ทราบถึงแหล่งที่มาก็เป็นไปได้

แต่ถึงกระนั้น ในปี 2523 ค่ายภาพยนตร์ไฟว์สตาร์โปรดักส์ชั่นได้เผยแพร่ภาพยนตร์เรื่อง “อารีดัง” ซึ่งเป็นภาพยนตร์ที่มีการถ่ายทำในประเทศเกาหลีใต้ และมีการใช้นักแสดงชาวเกาหลีใต้จริง ๆ โดยมีจตุพล ภูอภิรมย์ รับบทเป็น ร.อ.พงษ์พันธ์ เทวาพิทักษ์- พระเอก และ ซองชุน มี รับบทเป็น โอบุน ริ-นางเอก [4]

ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับการประสานงานกันระหว่างทีมงานชาวไทย และชาวเกาหลีใต้ รวมไปถึงการให้ความร่วมมือกันระหว่างทางการไทยและเกาหลีใต้อีกด้วย [4] จนอาจกล่าวได้ว่า นี่เป็นความร่วมมือกันทางวัฒนธรรมระหว่างทั้ง 2 ประเทศเป็นครั้งแรกในหน้าประวัติศาสตร์ก็ได้

อีกทั้งในเนื้อเรื่องดังกล่าว ได้มีการฉายภาพชีวิต ความเป็นอยู่ ประเพณี และวัฒนธรรมเกาหลีบนแผ่นฟิลม์ของไทยอีกด้วย และมีการขับร้องเพลง “อารีดัง” ซึ่งขับร้องและบรรเลงโดยชาวเกาหลีใต้ ในขณะที่เพลง “รักคุณเข้าแล้ว” นั้น ซองชุน มี นางเอกเป็นผู้ขับร้อง 

ซึ่งเธอขับร้องด้วยภาษาไทยสำเนียงเกาหลี แต่ก็แฝงไปด้วยอารมณ์ความรัก และความถวิลหาของหญิงสาวผู้หนึ่งต่อชายคนรักได้เป็นอย่างดี สร้างความประดับใจให้แก่ผู้ฟังชาวไทยที่ได้รับฟัง แม้กาลเวลาจะล่วงเลยมาแล้วกว่า 40 ปีก็ตาม [4][5][6]

ความสำเร็จของภาพยนตร์เรื่องนี้ทำให้เกิดการสร้างฉบับรีเมคอีกครั้งในปี 2539 แต่ในฉบับนี้เป็นทีมงานของฝ่ายไทยทั้งหมด แต่ถึงกระนั้นภาพยนตร์เรื่องดังกล่าว ทำให้เกิดคำเรียกขานชาวเกาหลีในยุคนั้นว่า “อารีดัง” ตามชื่อภาพยนตร์ ซึ่งถือเป็นสิ่งสะท้อนความสำเร็จที่เหนือกาลเวลาจากความร่วมมือด้านวัฒนธรรมของทั้งสองประเทศได้เป็นอย่างดี

ตอนนี้รัฐบาลเองพยายามที่จะสร้างกระแสซอฟ์ตพาวเวอร์ของไทย มีการตั้งคณะกรรมการยุทธศาสตร์ ที่มีคุณอุ๊งอิ๊ง แพทองธาร ชินวัตรเป็นประธาน โดยตั้งใจที่จะใช้รูปแบบของเกาหลีใต้เป็นแบบอย่าง ซึ่งทางการเกาหลีใต้แสดงเจตนารมณ์ที่จะให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี

คณะกรรมการน่าจะลองพิจารณาเรื่องราวในครั้งประวัติศาสตร์ของทั้งสองประเทศเมื่อ 44 ปีที่แล้วมาใช้เพื่อผูกโยงความสัมพันธ์เชิงวัฒนธรรมระหว่าง 2 ประเทศให้แน่นแฟ้นมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเรื่องราวชีวิตของคุณ ซองชุน มี แทบจะไม่ปรากฏเรื่องราวของเธอเลย นอกจากการได้แสดงในภาพยนตร์ครั้งประวัติศาสตร์เรื่องนี้ และแม้แต่ชาวเกาหลีใต้ก็ไม่มีใครรู้จักเธอ

การที่เธอได้รับการคัดเลือกให้แสดงเป็นนางเอกในภาพยนตร์เรื่องนี้นั้น น่าจะมีน้ำหนักมาจากการที่เธอนั้นสามารถสื่อสารภาษาไทยได้บ้าง มากกว่าความมีชื่อเสียงในเกาหลีใต้ แต่ถึงกระนั้น เราก็ควรจะให้เกียรติ และยกย่องเธอ ในฐานะ “ทูตทางวัฒนธรรมไทย-เกาหลีใต้” คนแรกในหน้าประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ของทั้ง 2 ประเทศ คู่กับจตุพล ภูอภิรมย์ ซึ่งรับบทเป็นพระเอกด้วย

สปอลย์ – ตอนจบของอารีดัง (2523) เป็นแบบโศกนาฏกรรม ซึ่งถึงแม้ว่าทั้งคู่จะได้พบรัก และแต่งงานกัน แต่เนื่องจากว่าสงครามได้จบลง และพระเอกไม่สามารถที่จะพานางเอกกลับบ้านได้ ในขณะที่นางเอกตั้งท้องและคลอดบุตรชาย พระเอกได้เพียรพยายามที่จะกลับไปรับตัวนางเอกนานถึง 3 ปี

น่าเสียดายที่พระเอกไปไม่ทัน เมื่อเขาไปถึงหมู่บ้านก็พบกับเหตุการณ์ภูเขาหิมะถล่มทับนางเอกจนถึงแก่ความตายไปก่อนที่ทั้งคู่จะได้พบหน้ากัน