ประเทศไทย ต้องมีความคิดเป็นของตัวเอง ‘รศ.ดร.ปณิธาน’ ชี้สถานการณ์โลกกำลังบีบบังคับให้ไทยเลือกข้าง แต่ไทยสามารถยกตัวเป็นสะพานเชื่อมระหว่างคู่ขัดแย้งได้

รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนายากร นักวิชาการด้านรัฐศาสตร์และความมั่นคงให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว “ทันโลกกับ Trader KP” เกี่ยวกับสถานการณ์ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์โลก ที่ลุกลามและขยายวงกว้างมากขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่ง รศ.ดร. ปณิธานกล่าวว่าสถานการณ์ปัจจุบัน ประเทศไทยกำลังถูกบีบจากนานาประเทศให้เลือกข้าง

เมื่อถูกถามว่าบทบาทการทูตแบบลู่ลม วางตัวเป็นกลางจะยังได้ผลในโลกยุคปัจจุบันหรือไม่ รศ.ดร. ปณิธานตอบว่า “ต้องมีการพัฒนารูปแบบให้มันซับซ้อนขึ้น ถ้าจะไปลู่ลมด้วยต้องมีไผ่หลายกอ แล้วลู่ลมตามจังหว่ะที่เป็นยุทธศาสตร์ ไม่ใช่ไหวไปมาตามการบีบ อย่างเช่นจีนเข้ามาเสนออะไรบางอย่างเราต้องปฏิเสธ ซึ่งเราก็ปฏิเสธไปบ้างแล้ว 

อันนั้นมันไม่ใช่ไผ่ที่ไม่มียุทธวิธี ยุทธศาสตร์ คนเข้าใจผิดนึกว่าลมมาไผ่ก็ไหว บางทีเราก็ต้องแข็งขืน ไม่ได้ลู่ลมทั้งหมด และเป็นไผ่ที่มีความคิดของตนเอง ต้องวางไว้หลาย ๆ กอ กอที่อยู่ใกล้ ๆ กับพลังของสหรัฐก็กอหนึ่ง ลมสหรัฐก็รุนแรง”

รศ.ดร. ปณิธานกล่าวว่าสหรัฐมีแนวคิดที่ชัดเจนว่าถ้าจะให้เกิดสันติภาพต้องเข้มแข็ง ต้องรวมกลุ่มทางการทหาร เพื่อให้จีนกลัวจีนจะได้ไม่ก่อศึก ในขณะที่จีนแย้งว่าวิธีการของสหรัฐจะทำให้เกิดสงคราม ควรจะมีความร่วมมือกันทางการค้า การลงทุนจะดีกว่า สันติภาพจะมาจากความร่วมมือทางเศรษฐกิจ ซึ่งสหรัฐคัดค้านแนวคิดของจีน และกล่าวว่าในที่สุดจีนก็จะแผ่ขยายแสนยานุภาพทางทหาร

นอกจากนี้ฝ่ายสหรัฐยังวิจารณ์ข้อริเริ่ม 1 แถม 1 เส้นทางของจีนว่าในที่สุดแล้วประเทศที่เข้าร่วมกับจีนก็จะตกเป็นเบี้ยล่างของจีน และจีนจะครอบงำเศรษฐกิจและการเมืองเพื่อให้กลายเป็นพวกจีนในที่สุด

“ประเทศไทยก็เลยต้องหาสมดุลใหม่ เราประกาศว่าเราจะหาสมดุลใหม่ไม่เป็นพวกใคร แต่ก็ไม่เป็นศัตรูกับใคร แต่ก็ทำให้สองประเทศ 2 กลุ่มนี้ได้เปรียบโดยการยกระดับตัวเราเป็นสะพานเชื่อมกัน”  รศ.ดร.ปณิธานกล่าว

อย่างไรก็ดีแนวคิดนี้อาจจะไม่ได้รับการตอบรับที่ดีในบางเวทีที่กำลังมีการเลือกข้าง แต่ก็จะเป็นเสียงเพื่อการเตือนความจำ แต่ถ้าจะให้ดีกว่านั้นเราต้องเลือกเลยว่าบางเรื่อง อย่างเช่นเรื่องความมั่นคง ซึ่งทหารไทยและทหารสหรัฐมีความใกล้ชิดกันมาก ถ้าเราร่วมมือกับสหรัฐเราก็จะเข้มแข็งมาก

แต่ในเรื่องการค้า เราเป็นประเทศที่เสียเปรียบดุลการค้ากับจีน ซึ่งถ้าเราร่วมมือกับจีน ก็จะช่วยแก้สถานการณ์นี้ได้

เมื่อถูกถามว่าไทยเราต้องเลือกข้างหรือไม่ รศ.ดร. ปณิธานตอบว่า “บางเรื่อง ๆ แล้วก็อาจจะต้องปฏิเสธบางเรื่อง รับบางเรื่อง แต่ว่าในที่สุดมันต้องคำนวณให้มันได้น้ำหนัก ว่าไม่เสียเพื่อนไปทั้ง 2 ฝ่าย ซึ่งไม่ง่าย แต่ว่า ผมว่ายังดีกว่าเลือกข้างไปเลยข้างเดียว อันตรายมาก”