
ญี่ปุ่นอาจสั่งซื้อ ขนมข้าวจากไทยเพิ่ม ‘พาณิชย์’ ชี้ราคาอาหารในญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นเพราะ โลกร้อน จนกำลังผลิตข้าวลดลงอย่างมาก
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (สคต.) รายงานว่า บริษัทผู้ผลิตขนมเซ็มเบ หรือข้าวเกรียบญี่ปุ่น หลายบริษัทกำลังปรับขึ้นราคาและพิจารณาหาแหล่งวัตถุดิบข้าวใหม่ โดยข้าวชนิดพิเศษที่มีขนาดเล็ก (ข้าวหัก) ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตขนมข้าวมีปริมาณลดลงอย่างมาก
เนื่องจากผลกระทบจากสภาวะอากาศมีอุณหภูมิสูงขึ้น ในปี 2566 ในขณะที่ผู้บริโภคมีความต้องการสูงขึ้นและราคาก็พุ่งสูงขึ้นด้วย บริษัทต่าง ๆ จึงต้องเร่งปรับราคาสินค้าหรือหันมาใช้ข้าวนำเข้าที่มีการต้นทุนถูกกว่า
โดยข้าวหัก (broken rice) หมายถึงเมล็ดข้าวที่แตกหักระหว่างกระบวนการสีข้าว และมีขนาดเล็กกว่า 1.85 มิลลิเมตร โดยทั่วไปมีขนาดเล็กกว่าข้าวสำหรับบริโภค ยังคงมีคุณค่าทางโภชนาการเหมือนข้าวเต็มเมล็ด ซึ่งข้าวหักเกิดขึ้นประมาณไม่กี่เปอร์เซ็นต์ของผลผลิตข้าว
นอกจากนี้ ข้าวหักยังเป็นส่วนประกอบในการผลิตขนมขบเคี้ยวอื่น ๆ และ “มิโสะ” เครื่องปรุงรสที่สำคัญในอาหารญี่ปุ่น ซึ่งมักใช้ในการทำซุปมิโสะ (Miso Soup) นิยมรับประทานในมื้ออาหารด้วยเช่นกัน
นอกจากนี้ ในขณะที่ราคาข้าวสำหรับบริโภคสูงขึ้น ผู้ประกอบการร้านอาหารหลายแห่งได้ใช้ “ข้าวกลาง” (Medium Grain Rice) ซึ่งเป็นข้าวหักที่มีขนาดใหญ่กว่ามาผสมใช้ในธุรกิจอาหาร ส่งผลให้ความต้องการสูงขึ้นและราคาพุ่งขึ้นตามไปด้วย
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมาอุตสาหกรรมขนมข้าวได้หันมานำเข้าข้าวจากต่างประเทศมากขึ้นจากเดิมที่ใช้ข้าวภายในประเทศ แต่ปัจจุบันข้าวหักมีราคาสูงขึ้นอย่างมากทำให้แนวโน้มเปลี่ยนกลับไปสู่การใช้ข้าวนำเข้าจากต่างประเทศอีกครั้ง
โดยตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2566 ถึง มิถุนายน 2567 มีการนำเข้าข้าวเพิ่มขึ้น 92% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน โดยเฉพาะเดือนมิถุนายน 2567 มีการนำเข้า 14,235 ตัน เพิ่มขึ้น 2.3 เท่า การปรับราคาจำหน่ายสินค้าประเภทดังกล่าวของบริษัทรายใหญ่ต่าง ๆ ที่เห็นได้ชัดเจนมากขึ้น อาทิเช่น บริษัท Sanko Seika ปรับราคาสินค้าขึ้นประมาณ 20% ในเดือนเมษายน 2567
ขณะที่บริษัท Echigo Seika ปรับราคาสินค้าในกลุ่ม “Aji no Tsuikyu” ผลิตภัณฑ์ที่เน้นคุณภาพและรสชาติที่ยอดเยี่ยม จำนวน 23 รายการ เช่น เครื่องปรุงรส ซอสปรุงรส อาหารสำเร็จรูป ราคาสูงขึ้นประมาณ 4-11% ตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2567 บริษัท Kameda Seika ปรับราคาสินค้าหลัก 17 รายการขึ้นอีก 9-22% เนื่องจากผลกระทบจากอุณหภูมิที่สูงทำให้ข้าวสำหรับแปรรูปมีราคาสูงขึ้น
สคต. ประเมินว่าสถานการณ์ตลาดข้าวในปัจจุบันชี้ให้เห็นว่าข้าวสำหรับแปรรูปก็มีการปรับตัวขึ้นเช่นกัน ผู้ผลิตขนมข้าวจึงหันมาใช้ข้าวนำเข้ามากขึ้น ในปีงบประมาณ 2566 รัฐบาลญี่ปุ่นได้ทำสัญญานำเข้าข้าวเหนียวและข้าวเจ้าไทยเป็น ข้าว MA จำนวนประมาณ 288,000 ตัน คิดเป็น 47% ของข้าว MA (Minimum Access) ที่ญี่ปุ่นนำเข้าทั้งหมด